Aktualności

Sektor odzysku materiałowego surowców w ostatnim okresie rozwija się bardzo szybko tak w rozumieniu wzrostu realizowanej sprzedaży jak i wzrostu poziomu zatrudnienia. Jest to związane tak ze zmianami regulacji na poziomie europejskim i krajowym jak również ze zmianami w postawach społeczeństwa w podejściu do spraw związanych z ochroną środowiska.

Przeciętny miesięczny poziom sprzedaży firm branży Gospodarka odpadami; odzysk surowców należących do sektora przedsiębiorstw wzrósł z około 700-800 mln w początku poprzedniej dekady do 1800-1900 mln obecnie. Prawdopodobnie w perspektywie pięciu najbliższych lat zbliży się do około 3000 mln miesięcznie.

Wykres 1. Miesięczny poziom sprzedaży firm należących do sektora przedsiębiorstw z branży Gospodarka odpadami; odzysk surowców. Dane w mln PLN. Dane GUS do VI 2020 dalej prognoza.

Rozwój sprzedaży w branży Gospodarka odpadami; odzysk surowców od przełom lat 2018/2019 jest istotnie szybszy niż w przemyśle ogółem. Ta tendencja zostanie zachowana przez przynajmniej 5 najbliższych lat. Przy czym ze względu na stopniowe nasycanie rynku, różnice w tempach wzrostu będą stopniowo ograniczane. Zwracający uwagę gwałtowny wzrost udziału sprzedaży w branży notowany w roku 2020 to efekt perturbacji związanych z wpływem na gospodarkę koronawirusa. Sprzedaż w branży została bowiem znacznie mniej dotknięta niż sprzedaż dla przemysłu ogółem.

Wykres 2. Udział branży Gospodarka odpadami; odzysk surowców w sprzedaży przemysłu ogółem. Dane GUS do VI 2020 dalej prognoza.

Na przestrzeni ostatnich lat branża Gospodarka odpadami; odzysk surowców notuje wzrost poziomu zatrudnienia. Tendencji tej nie odwróciły nawet obecne zawirowania gospodarki związane z korowawirusem. W ostatnich latach poziom zatrudnienia rósł o około 2-3 tys. pracowników rocznie. Dla kolejnych 5 lat wzrosty powinny być nie mniejsze niż 2 tys. osób rocznie. Wzrosty zatrudnienia były i będą związane ze wzrostami zamówień i sprzedaży.

Wykres 3. Poziom zatrudnia firm należących do sektora przedsiębiorstw z branży Gospodarka odpadami; odzysk surowców. Dane w tys. osób. Dane GUS do VI 2020 dalej prognoza.

Wykres 4. Udział branży Gospodarka odpadami; odzysk surowców w zatrudnieniu przemysłu ogółem. Dane GUS do VI 2020 dalej prognoza.

Wzrost zatrudnienia w branży Gospodarka odpadami; odzysk surowców postępuje szybciej niż w przemyśle ogółem. Tendencja ta utrzyma się najprawdopodobniej również w najbliższych latach. Oznacza to, że branża będzie musiała mocno konkurować o pracowników z innymi gałęziami przemysłu, a prawdopodobnie też innymi działami gospodarki. Prawdopodobnym będzie asymilowanie przynajmniej części z pracowników, jacy tracić będą zatrudnienie w schyłkowych gałęziach przemysłu. Jednak część nowozatrudnionych będą stanowić absolwenci szkół średnich i wyższych oraz osoby dotąd pracujące poza przemysłem.

Wykres 5. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w firmach należących do sektora przedsiębiorstw z branży Gospodarka odpadami; odzysk surowców. Dane w PLN. Dane GUS do VI 2020 dalej prognoza.

Konieczność konkurowania o pracowników powodować będzie wzrost przeciętnego wynagrodzenia w branży. Rosnąć bowiem będą oferty dla nowo przyjmowanych pracowników (przejmowanych z innych gałęzi przemysłu i działów gospodarki oraz dla absolwentów), ale również stawki dla pracowników wcześniej zatrudnionych, którzy przeszli proces podnoszenia kwalifikacji (tak by zminimalizować ryzyko ich odejścia).

Trzeba mieć też na uwadze, iż obserwowany obecnie i oczekiwany w przyszłości wzrost przeciętnego uposażenia w branży będzie też wynikał ze stopniowo postępującej zmiany struktury zatrudnienia w branży. Spadać będzie bowiem udział pracowników o najniższych kwalifikacjach wykonujących jedynie proste i nieskomplikowane zadania. Rosnąć będzie zaś udział osób o kwalifikacjach wyższych tak w pionach produkcyjnych jak i w pionach wsparcia. To zaś jest odwrócenie tendencji z lat 2010 – 2014 gdzie wzrost zatrudnienia dotyczył głównie pracowników o kwalifikacjach najniższych.

Wykres 6. Stosunek płac w branży Gospodarka odpadami; odzysk surowców do płac w przemyśle ogółem. Dane GUS do VI 2020 dalej prognoza.

Wykres 7. Porównanie wzrostów wydajności na pracownika w branży Gospodarka odpadami; odzysk surowców oraz w przemyśle ogółem. Dynamika r/r w %. Dane GUS do VI 2020 dalej prognoza.

Intensywnie prowadzony proces rozwoju pracowników w branży Gospodarka odpadami; odzysk surowców połączony z forsownymi inwestycjami w doskonalsze narzędzia pracy (zmieniający też strukturę zatrudnia w kierunku zatrudniania osób o wyższych kwalifikacjach), powinien pozwolić na uzyskanie w dłuższym okresie tempa wzrostu wydajności na zatrudnionego wyższego niż w przemyśle ogółem.

Tablica 1. Sprzedaż, zatrudnienie i płace w branży Gospodarka odpadami; odzysk surowców. Dane GUS do 2019, rok 2020 szacunek, dalej prognoza.

Tablica 2. Sprzedaż, zatrudnienie i płace w przemyśle ogółem. Dane GUS do 2019, rok 2020 szacunek, dalej prognoza.

Tablica 3. Udział sprzedaży i zatrudnienia branży Gospodarka odpadami; odzysk surowców w przemyśle ogółem oraz porównanie poziomu płac. Dane GUS do 2019, rok 2020 szacunek, dalej prognoza.

Opracowanie: Piotr Soroczyński, Główny Ekonomista, Dyrektor Biura Polityki Gospodarczej, Krajowa Izba Gospodarcza.